ÜLKEMİZ VE DÜNYA

V. ÜNİTE: ÜLKEMİZ VE DÜNYA

DÜNYA'NIN NERESİNDEYİZ

Sınırları belirli bir alan içinde yaşayan in­san sayısına nüfus denir. Bu alan Dünyanın ta­mamı olabileceği gibi kıta, ülke, bölge, il, ilçe, köy veya daha dar bir alan da olabilmektedir.

İnsanların eseri olan ya da doğal çevre­den elde edilen, işletildiğinde gelir getiren zenginlikler ekonomik kaynak olarak adlandırılır. Ekono­mik kaynakların işleniş şekillen, mal ve hizmet et­kinlikleri ile bu etkinliklerden doğan ilişkilerin bü­tününe de ekonomik faaliyetler denir.

Nüfus ve ekonomik faaliyetler yeryüzüne eşit ve dengeli bir şekilde dağılmamıştır. Bunun nedeni yeryüzündeki her alanın aynı özellikleri taşımamasıdır.

Dünya üzerinde nüfusun ve ekonomik fa­aliyetlerin dağılışının düzensiz olmasında çeşitli faktörler etkilidir. Bunlar;



Fiziki Faktörler

1. Yeryüzü şekilleri

2.İklim özellikleri

3.Bitki örtüsü

4. Toprak verimliliği

5. Su kaynakları

6. Kara ve denizlerin dağılışı

7- Coğrafi konum

8. Yer altı kaynakları

9. Bakı



Beşerî ve Ekonomik Faktörler

1.Ulaşım

2.Sanayileşme

3.Ticaret

4.Tarım

5.Yer altı zenginlikleri

6.Turizm

7 Tarihî faktörler

8.Göçler



 Arazinin engebeli olduğu yerlerde ulaşım, iş olanakları ve tarım alanları kısıtlı olur. Bu ne­denle dağlık ve engebeli alanlar nüfusun seyrek olduğu yerlerdir. Dünya nüfusunun yaklaşık onda dokuzu ova ve düzlüklerde yaşamaktadır. İnsan­lar asırlar boyunca yerleşmek için düz alanları seçmiştir. Örneğin; Alp ve Himalaya dağları gibi yüksek ve engebeli yerlerde nüfus oldukça azdır.



 İklim özellikleri de nüfusun coğrafi dağılı­şı üzerinde etkilidir. Sıcaklık ve yağış koşullarının yeterli olduğu yerlerde nüfuslanma fazla iken ekonomik faaliyetler de çeşitlidir. Buna karşılık sı­caklığın ve yağışın yetersiz veya çok fazla olduğu yerlerde ise nüfus ya çok az ya da hiç yoktur. Ku­tup bölgeleri ve Ekvator çevresi bu duruma ör­nektir. Doğal bitki örtüsü orman olan bu alanlar tarıma ve yerleşmeye elverişli değildir. Bu neden­le bu alanlarda nüfusun az olduğu görülür.

 Verimli toprakların bulunduğu, akarsula­rın, göllerin, tatlı su kaynaklarının olduğu yerlerde de nüfus yoğundur. Örneğin; Nil, Dicle, Fırat, İndus ve Ganj gibi akarsu havzaları tarıma elverişli olduğu için buralarda nüfus yoğundur.

 Ulaşım, sanayi, tarım, ticaret ve enerji kaynaklarının işletilmesi gibi ekonomik faaliyetle­rin yoğun olduğu yerlerde insan gücüne ihtiyaç duyulması nedeniyle buralarda nüfus yoğundur. Örneğin; önemli ticaret yollarının geçtiği Türkiye, tarım alanlarının geniş olduğu Hindistan, sanayi­nin geliştiği Batı Avrupa ve Japonya nüfusun yo­ğun olduğu yerlerdir.



Dünyada Nüfusun Yoğun Olduğu Yerler

 Afrika'da Nil Vadisi,

 Kuzey Amerika'nın doğu kıyıları,

 Güneydoğu Asya kıyıları (Malezya, En­donezya, Hindistan),

 Avrupa ülkeleri (Fransa, İngiltere, Hollan­da, Belçika, Lüksemburg, Almanya, İsviçre, Ma­caristan, Avusturya, Çek Cumhuriyeti, Slovakya).

Dünyada nüfusun yoğun olduğu yerlerde iklim şartları elverişli, yeryüzü şekilleri sade, tarım alanları geniş, toprak özellikleri tarıma elverişli, su kaynaklan bol, ulaşım ağı gelişmiştir.



Dünyada Nüfusun Az Olduğu Yerler

 Dağların yüksek kesimleri,

 Kuzey ve güney kutup çevreleri,

 Bataklık alanlar ve engebeli dağlık araziler,

 Ekvatoral bölgedeki Amazon ve Kongo havzaları gibi sık ormanlık alanlar,

 Asya Kıtası içlerindeki ve dönenceler çevresindeki çöl ve bozkır alanlarıdır.

Dünyada nüfusun ve ekonomik faaliyet­lerin az olduğu yerler doğal faktörler açısından insan yaşamı için uygun koşullar taşımayan yer­lerdir.



Nüfus Yoğunluğu Fazla Olan Ülkelerden Bazıları

Bangladeş,Güney Kore,Hollanda,Belçika,Japonya, Hindistan,El Salvador,Sri Lanka,İngiltere,Almanya



Nüfus Yoğunluğu Az Olan Bazı Ülkeler

Moğolistan,Nabibya,Avusturya,Moritanya,Libya,Kanada,Kazakistan,OrtaAfrika,Bolivya,Rusya,



TÜRKİYE'DE NÜFUS DAĞILIŞI

 Türkiye'de kıyı kesimleri, iklimin elverişli olmasından dolayı tarımsal etkinlikler için uygun koşullar oluşturur. Bu nedenle kıyı kesimlerinde nüfus yoğunluğu fazladır.

 Kışları çok soğuk geçen yüksek ve engebeli alanlar ile kuraklığın yaygın olduğu kesimlerde nüfus yoğunluğu azdır.

Türkiye'de Nüfusun Yoğun Olduğu

Kesimler

1. Çatalca-Kocaeli Bölümü başta olmak üzere Marmara Bölgesi,

2. Ege Bölümü,

3. Çukurova ve Akdeniz kıyı kesimi,

4. Doğu Karadeniz'in kıyı kesimleri,

5. İç kesimlerde verimli alüvyal ovalar.




Türkiye'de Nüfusun Seyrek Olduğu Kesimler

1. Doğu Karadeniz'in iç kesimleri,

2. Doğu Anadolu Bölgesi’ndeki yüksek platolar,

3. Hakkari Bölümü(Doğu Anadolu)

4. Menteşe Yöresi(Akdeniz)

5. Teke ve Taşeli platoları(Akdeniz)

6. Yıldız Dağları Bölümü(Marmara)



KİM NEREDE ÇALIŞIYOR?

Dünya üzerinde yaşayan nüfusun bir kıs­mı tarım, bir kısmı sanayi, bir kısmı da hizmet sektöründe çalışmaktadır. Bu sektörler içinde de­ğişik meslek dalları yer almaktadır.



Sektörün

Adı


Ekonomik Faaliyet

Kolları

Tarım


Tarla ve bahçe bitkileri,

hayvancılık ve ormancılık

Sanayi


Madencilik,

Elektrik, gaz ve su,

İnşaat ve bayındırlık işleri

Hizmetler


Toptan ve perakende ticaret,

lokanta ve oteller, ulaştırma,

haberleşme, depolama, mali kurumlar, sigorta ve yardımcı

iş hizmetleri, toplum hizmet-

leri, sosyal ve kişisel hizmetler



Tarım sektöründe çalışan nüfusun yoğun olduğu ülkeler fazla gelişme gösterememiştir. Hizmet ve sanayi sektöründe çalışan nüfusun faz­la olduğu ülkeler ise oldukça gelişmiş ülkelerdir.

Malavi, Bolivya, Arnavutluk, Bangla­deş ve Jamaika gibi ülkelerde tarım alanında ça­lışan nüfusun oranı yüksek iken ABD, Japonya, İngiltere, Norveç, Güney Afrika gibi ülkeler hizmet ve sanayi sektörü alanında gelişme göstermiş­tir. Tarım sektörüne ağırlık veren ülkelerin geliş­mişlik düzeyi yetersiz, hizmet ve sanayi sektörüne ağırlık veren ülkelerin gelişmişlik düzeyi yüksektir.

Sanayileşmiş ülkelerde tarımda çalışan insan sayısı azdır. Ancak tarımdan elde edilen verim oldukça yüksektir. Sanayileşmiş ülkelerde tarım alanında modern yöntemler uygulandığı gi­bi teknik araç ve gereçlerden yararlanarak daha çok gelir ve verim elde edilir.



Ülkelerin ekonomik alanda öne çıkmala­rında;

 İklim özellikleri

 Toprak özellikleri

 Doğal kaynaklar

 Devlet politikası

 Yetişmiş insan gücü

 Girişimcilik arayışı etkili olur.



Tüm bu etkinliklerin yanında yaşadık­ları ülkenin kalkınması için insanların;

 Dürüst,

 Çalışkan,

 Vatanı ve milletini seven,

 Sorumluluk duygusu gelişmiş olmaları gerekmektedir.



ALDIKLARIMIZ, SATTIKLARIMIZ

Belirli bir kazanç sağlamak amacıyla her türlü mal ve hizmetin alım satım faaliyetlerine ti­caret adı verilir. Bir ülkenin sınırları içindeki iç pa­zara yönelik ticaret iç ticaret, ülkeler arasında dış pazara yönelik ticaret ise dış ticaret olarak ad­landırılır.

Ülkeler ürettikleri malların ya da ham maddelerin fazlasını diğer ülkelere satar.

Dış ticaret içinde yer alan bu faaliyete dış satım (ihracat) adı verilir.

Dış ticaret ile satılan malların döviz olarak karşılığına dış ticaret hacmi denir.

Ülkelerin ihtiyacı olan çeşitli ürünleri diğer ülkelerden satın alması faali­yetine ise dış alım (ithalat) adı verilir.

Bir ülkenin ihracatı ve ithalatı üzerinden alınan vergiye gümrük vergisi denir. Devlet gümrük vergisinin alınmasından sorumludur ve bazı kuruluşları aracılığıyla bu işi yapar. Ülkelerin giriş ve çıkışlarında gümrük kapısı olarak adlandırılan vergi denetiminin yapıldığı yerler vardır.



Ülke


Başkenti


Gümrük Kapısı


ÜLKE


BAŞKENT

Suriye


Şam


Nusaybin, Cilvegözü, Ceylanpınar


Azerbaycan


Bakü

İrak


Bağdat


Habur


Özbekistan


Taşkent

iran


Tahran


Gürbulak, Esendere


Kırgizistan


Bişkek

Gürcistan


Tiflis


Sarp


Kazakistan


Astana

Ermenistan


Erivan


Akyaka


Türkmenistan


Aşkabat

Nahcivan


Özerk Bölge


Dilucu


Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti


Lefkoşa

Yunanistan


Atina


İpsala







Bulgaristan


Sofya


Kapıkule







Türkiye'nin sınır komşuları


Türki Cumhuriyetler





Son yıllarda ülkeler arasında belirlenen bazı merkezlerde gümrük vergisi ödemeden mal alımı ve satımı yapılan serbest ticaret bölgeleri oluşturulmaktadır.



TÜRKİYE'NİN DIŞ SATIMI (İHRACATIMIZ)

Ülkemizin dış ticaret hacmi yıllara göre büyümüş olsa da henüz yeterli düzeyde değildir. Özellikle dış satımımız istenilen düzeye ulaşama­mıştır. Bunda dış pazarlarda yaşanan rekabet güçleri, hızlı nüfus artışı ve dışarıdan alınan ağır sanayi ürünlerine ödenen giderlerin fazla olması gibi faktörler etkili olmuştur.



Türkiye'nin İhraç Ettiği Başlıca Ürünler

Madencilik sektöründe;

 Krom

 Bor

 Civa

 Manganez

 Bakır



Tarım sektöründe;

 Pamuk

 Tütün

 Sanayi bitkileri

 İncir

 Üzüm

 Zeytin

 Turunçgiller

 Buğday

 Arpa

 Sebze ve meyve

 Canlı hayvan

 Hayvansal ürünler

 Su ürünleri



İmalat sanayi sektöründe:

 Dokuma ve tekstil ürünleri

 Bitkisel ve hayvansal yağlar

 Unlu mamuller

 Plastik maddeler'

 Orman ürünleri

 Kimyasal maddeler

 Demir - çelik ürünleri

 Madeni eşyalar

 Ev eşyaları

 Şeker

 Lastik

 Çimento



Türkiye'nin En Fazla İhracat Yaptığı Ülkeler

Almanya, ABD,İspanya, İngiltere ,Hollanda,İtalya, Rusya, Fransa



TÜRKİYE’NİN DIŞ ALIMI (İTHALATIMIZ)

Türkiye'nin dış ticaretinde ithalatın payı ihracattan fazladır. Bu nedenle ticarette giderleri­miz gelirlerimizden fazladır. İthalatımızda da en fazla pay sanayi sektörüne aittir. Türkiye bir tarım ülkesi olduğu için ithalatta en az pay tarım sektö­rüne aittir.

Türkiye'nin İthal Ettiği Başlıca Ürünler



Tarım sektöründe;

 Çay

 Kahve

 Muz

 Pirinç

 Kauçuk



Madencilik sektöründe;

 Ham petrol



İmalat sanayi sektöründe;

 Sanayi ham maddeleri

 İlaç

 Boya

 Madeni yakıtlar

 Yağlar

 Suni gübre



Türkiye'nin En Fazla İthalat Yaptığı Ülkeler

Almanya,İtalya,Fransa,Rusya,İngiltere



NOT:Türkiye'nin ithalat ve ihracat yaptığı ülkelerin başın­da Almanya gelir.



TÜRKİYE'NİN İTHALAT VE İHRACATINDA ÖNEMLİ YERE SAHİP ÜLKELERLE YAPTIĞI TİCARET

1) Almanya

Türkiye'ye yaptığı ihracat:

Otomobil ve diğer taşıtlar, çeşitli makineler, plastik ve plastik ürünler, eczacılık ürünleri.

Türkiye'den yaptığı ithalat:

Hazır giyim eşyaları, otomotiv ürünleri, elektronik eşya, yarı mamul mallar (deri, kağıt, kauçuk), tütün, meyve ve sebze.



2)ABD

Türkiye'ye yaptığı ihracat;

Hurda demir ve çelik, sivil uçak ve helikopter, haberleşme cihazları, elektrikli cihazlar, eczacılık ürünleri, tıbbi malzemeler, mısır ve soya yağı.

Türkiye'den yaptığı ithalat:

Hazır giyim eşyası, demir ve çelik ürünleri, tütün, çeşitli meyve ve sebze.



3) İngiltere

Türkiye'ye yaptığı ihracat:

Petrol ürünleri, eczacılık ürünleri, otomobil ve kara taşıtları, uçak ve çeşitli makineler.

Türkiye'den yaptığı ithalat:

Otomotiv ürünleri, hazır giyim eşyaları, elektronik eşya, yarı mamul mallar (deri, kağıt, kauçuk), meyve ve sebze.



4) İtalya

Türkiye'ye yaptığı ihracat:

Motorlu kara taşıtları, çeşitli makineler, ilaçlar ve kimyasal maddeler, mutfak eşyaları ve

ev gereçleri.

Türkiye'den yaptığı ithalat:

Otomotiv ürünleri, pamuk ve pamuk ipliği, hazır giyim eşyaları, elektronik eşyalar, demir ve çelik ürünleri, çeşitli meyve ve sebze.



5) Fransa

Türkiye'ye yaptığı İhracat:

Otomobil ve diğer kara taşıtları, çeşitli makineler, haberleşme cihazları, kimyasal ürünler, ecza­cılık ürünleri, kozmetik ürünler, demir ve çelik ürünleri, uçak ve savunma sanayisi ürünleri.

Türkiye'den yaptığı ithalat:

Otomotiv ürünleri, hazır giyim eşyaları, iplik, deri ürünler, elektronik eşya, çeşitli meyve ve sebzeler.



TÜRKİYE'NİN KOMŞULARI VE TÜRK CUMHURİYETLERİ ÎLE YAPTIĞI TİCARET

1) Bulgaristan(Başkenti Sofya)

Türkiye'ye yaptığı ihracat:

Petrol yağları, elektrik enerjisi, deri, bakır ve bakırdan eşya, işlenmemiş kurşun, plastik ürünler, mineral yakıt ve yağlar.

Türkiye'den yaptığı ithalat:

Metal cevherleri, plastik mamuller, sabunlar, kağıt ve karton, cam ve cam eşya, pamuk, pamuk ipliği, sentetik ve suni lifler, örme giyim eşyası, seramik ürünler, kara ulaşım taşıt­ları, elektrikli makine ve cihazlar, turunçgiller, şeker ve şeker ürünleri, otomobil, elektrik­li eşya, tekstil ürünleri.



2) Yunanistan(Başkenti Atina)

Türkiye'ye yaptığı ihracat:

Pamuk, tütün, balık ve deniz ürünleri, demir-çelik, ham deri ve kürk, kağıt, alüminyum, elektrikli makine, bakır ve bakır eşya, fotoğraf cihazları.

Türkiye'den yaptığı ithalat:

Kimyasal maddeler, balık ve deniz ürünleri, plastik ürünler, kauçuk ürünler, otomobil lastikleri, haberleşme cihazları, tekstil iplikleri, giyim aksesuarları, ayakkabı, fındık, seramik ürünler, çeşitli meyveler.



3) Azerbaycan(Başkenti Bakü)

Türkiye'ye yaptığı ihracat:

Pamuk, plastik eşya, ham deri, bakır, alüminyum, kurşun, çeşitli sebze ve meyveler, makine ve cihazlar, yün, gübre, demir-çelik.

Türkiye'den yaptığı ithalat:

Şeker, elektrik enerjisi, un ve unlu ürünler, margarin, buğday, zeytinyağı, ayçiçek yağı, süt ve süt ürünleri, peynir, bisküvi, deri ürünleri, deterjan, lastik ve plastik ürünler, beyaz eşya, tekstil, kağıt ve karton, telefon, cam, halı ve ayakkabı.



4) İran(Başkenti Tahran)

Türkiye'ye yaptığı ihracat:

Petrol, ve petrol ürünleri, doğalgaz, deri, sofra tuzu, alüminyum, bakır, mineral yakıt ve yağlar, halı, organik kimyasallar.



Türkiye'den yaptığı ithalat:

Demir - çelik, kağıt, iplik, makine, gıda ürünleri, bitkisel yağ, kimya ürünleri, oto lastiği, beyaz eşya, sabun, cam eşya, pamuk, şeker, ahşap eşya, kumaş, ayakkabı, temizlik ve kozmetik ürünleri.



5) Suriye(Başkenti Şam)

Türkiye'ye yaptığı ihracat:

Mineral yakıtlar ve yağlar, pamuk, gübre, yün ve deri, petrol, motor benzini, fosfat, tuz, kükürt, sebze ve meyveler.

Şeker ve şeker ürünleri, elektrikli makineler, demir - çelik ürünleri, motorlu kara taşıtları, çimen­to, hayvansal ve bitkisel yağlar, plastik, cam, seramik, alüminyum, kağıt ve bakır ürünler.



6) Kazakistan(Başkenti Astana)

Türkiye'ye yaptığı ihracat:

Tahıl ürünleri, meyveler, pamuk, tuz, kükürt, ham petrol, demir ve çelik, bakır ve bakır ürünler, çeşitli makineler.

Türkiye'den yaptığı ithalat:

Elektrikli makine ve cihazlar, mobilya, ayakkabı, halı, seramik ürünler, alüminyum, kağıt ve karton, sabun, deterjan, kimya sanayi ürünleri, kozmetik, hayvansal, bitkisel, katı ve sıvı yağlar, inşaat malzemesi, telefon, tütün ve tütün ürünleri.



7) Türkmenistan(Başkenti Aşkabat)

Türkiye'ye yaptığı ihracat:

Pamuk, pamuklu ürünler, mineral yağ ve yakıt, bakır ve bakırdan eşya, cam ve cam eşya, deri, kösele ve halı.

Türkiye'den yaptığı ithalat:

Elektrikli makine ve cihazlar, demir-çelikten eşya, sabun temizlik malzemeleri, mobilya, aydınlanma ürünleri, şekerli ve kakaolu ürünler, bisküvi, macun, sakız, un, nişasta, süt

.

Özbekistan(Başkenti Taşkent)

Hububat, yağlı tohum ve meyve, tuz, kükürt, mineral yakıt ve yağları, demir-çelik, bakır ve bakırdan eşya, makinalar, mekanik cihazlar.

Türkiye'den yaptığı ithalat:

Gıda ürünleri, tıbbi cihazlar, elektrikli aletler, ulaşım araçları, elektronik ürünler, inşaat malzemesi, plastik.





KÜLTÜRLER ARASI KÖPRÜ

 Anadolu ilk çağlardan beri dünyanın en eski yerleşim merkezlerinden biri olmuştur.

 İklim koşullan, bol su kaynakları, önemli ticaret ve ulaşım yollarının Anadolu'dan geçmesi buranın yerleşim yeri olarak seçilmesinde etkili olmuştur.

 Anadolu, konumunun sağladığı özellikler­den dolayı tarih boyunca farklı kültürlere, medeni­yetlere ve devletlere ev sahipliği yapmıştır. Aynı zamanda ticaret ve kültür iletişiminin kaynaşma noktası olmasıyla dünyadaki birçok medeniyetin oluşmasında ve gelişmesinde önemli rol oyna­mıştır.

 Türkiye Cumhuriyeti kurulduğu ilk günler­den itibaren dış politikasında barışı esas almıştır. Yabancı ülke temsilcilerinin ziyareti, elçilik binala­rının yapılması, devletlerarası antlaşmalar, ulus­lararası örgütlere üyelik gibi faaliyetler ****** dö­nemi dış politikamıza örnek teşkil eder.

 Türkiye, I. Dünya Savaşı'nın ardından uluslararası barış ve güvenliği sağlamak, adaletli onurlu ilişkiler sürdürmek amacıyla kurulan Millet­ler Cemiyeti'ne 1932 yılında üye olmuştur.

 Aynı işleri yürüten ve II. Dünya Savaşı'ndan sonra kurulan Birleşmiş Milletlere ise 50 asil üye arasında yer alarak 1945 yılında üye ol­muştur. Günümüzde dünya devletlerinin 189'u bu örgüte üyedir.

 1937 yılında Türkiye, Iran, Irak ve Afga­nistan, İtalya'nın doğu ülkelerine yönelik politika­larına karşı iş birliği içine girdiler ve Sadabat Paktı'nı imzaladılar. Böylece dört ülke arasında dost­luk ilişkilerini sürdüreceklerine, birbirlerine saldırı­da bulunmayacaklarına ve sınırlarının korunma­sına ilişkin anlaşma sağlanmış oldu.



 .******çülüğün ilkelerinden biri de tam bağımsızlıktır. ******, Kurtuluş Savaşı sonunda yurdumuzu düşmanlardan kurtararak tam bağım­sızlığına kavuşturdu.

 ******'e göre, Türk halkının haysiyeti, onurlu bir halk olarak yaşaması ancak tam bağım­sızlıkla sağlanabilirdi. Bu nedenle dış politikadaki anlayışını tam bağımsızlık ilkesi üzerine kurdu.

 Bağımsızlığa çok önem veren ****** Sovyetler Birliği egemenliği altında yaşayan Türk­lerin de bir gün tam bağımsızlığına kavuşacağını önceden sezmiş ve "Bugün güneşin ağardığını na­sıl görüyorsam, uzaktan bütün Doğu uluslarının da uyanışlarını öyle görüyorum. Bağımsızlık ve öz­gürlüğüne kavuşacak olan çok kardeş ulus vardır. Onların yeniden doğuşu bütün güçlüklere ve bütün engellere karşı çıkacaklar ve kendilerini bekleyen geleceğe ulaşacaklardır." demiştir.

 ****** bu duruma hazır olmamızı ve Türk kardeşlerimize sahip çıkmamız gerektiğini vurgulamıştır.

 Dünyada 250 milyondan fazla Türk yaşa­maktadır. 70 milyonu aşan nüfusu ile ülkemiz en fazla Türkün yaşadığı yerdir. Türkiye dışında yaşa­yan vatandaşlarımızın sayısı 5 milyona yakındır. 3,5 milyonu aşan Türk varlığı ile en fazla Türk'ün yaşadığı ülke Almanya'dır. Bunun dışında Fransa, Hollanda, Belçika, Avusturya, İsviçre ve İsveç'te de Türk vatandaşlarımız bulunmaktadır. Türkler bu ülkelere genellikle çalışmak için gitmiştir.





ULUSLARARASI İŞ BİRLİĞİ

Yardımlaşma, kendi gücümüzü ve olanaklarımızı, başkalarının iyiliği için kullanmaktır. Dayanışma, topluluğu oluşturan bireylerin bir konuda, duygu, düşünce ve karşılıklı çıkar birliği içinde olmalarıdır.

Her ülke doğal afetlerden ve çevre sorunlarından zarar görenlere yardım etmek amacıyla yardım kurumları kurmuşlardır. Ülkeler tek başlarına çözemeyecekleri doğal afetler ve çevre sorunlarıyla karşılaştıkları zaman diğer ülkelerden yardım alırlar.



Doğal afetlerin ve çevre sorunlarının ortaya çıkması sonucu birçok ülke, uluslararası yardım kuruluşları ve sivil toplum örgütleri iş birliği yaparak insanlığa hizmet etmekte­dirler. Hızlı teknolojik gelişmeler çevre sorunlarını da beraberinde getirmiştir. Bu sorun­larla başa çıkmak için ülkeler uluslar arası konferanslar düzenleyip uluslararası sözleşme­ler yapmaktadırlar. Örneğin Kyoto Anlaşması, gelişmiş ülkelerin sera etkisi yaratan gazların salınımını 2008-2012 yılları arasında %5,2 düşürmelerini öngörmektedir.



DOĞAL AFETLER

 Deprem

 Erozyon

 Sel baskını

 Çığ

 Toprak kayması

 Yangın



ÇEVRE SORUNLARI

 Havanın kirlenmesi

 Suyun kirlenmesi

 Toprağın kirlenmesi

 Doğal varlıkların yok olması



Bu sorunlar karşısında hizmet veren çeşitli uluslar arası yardım kuruluşlarından bazıları şunlardır:

 Kızılay

 Kızılhaç

 FAO (BM Gıda ve Tarım Örgütü)

 WHO ( BM Dünya Sağlık Örgütü)



Türkiye Kızılay Derneği uluslararası yardımları nedeniyle dünya kamuoyu tarafından takdir edilmiştir. Kızılay özellikle bulunduğu bölge (Balkanlar, Kafkaslar, Orta Doğu) içerisindeki ülkelere yönelik yapmış olduğu çalışmalarda Türkiye'yi en iyi şekilde temsil etmiştir. Güney Asya'da meydana gelen tsunami ve Pakistan depreminde zarar gören afetzedelere de yardım etmiştir. Savaşta ve barışta Uluslararası Kızılhaç Komitesiyle iş birliği yaparak afet, felaket ve acil yardım çalışmalarına katılmaktadır. Kızılay afet böl­gelerine ekipler gönderir, acil yardım malzemesi ve para yardımlarında bulunur.



TÜRK İŞ BİRLİĞİ VE KALKINMA AJANSI (TİKA)

Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra kurulan TİKA; Türk dilinin konuşulduğu ülkeler ve topluluklar öncelikli olmak üzere, gelişmekte olan ülkelere teknik yardım vermek ve öncelikli ülke­lerle iş birliği ortamını geliştirmek amacıyla kurul­muştur.

TİKA, kuruluşundan itibaren Türk Cum­huriyetlerine ekonomik kalkınmalarında katkı sağlayacak çok sayıda yardım faaliyetinde bulun­muştur.

Türkçe'nin yaygınlaştırılması amacıyla TİKA tarafından dünya çapında 21 üniversitede kurulan Türkoloji bölüm ve merkezleri, faaliyet gösterdiği ülkelerde ilgi odağı olmuştur.